Płońszczak DO JUTRA, czyli wspominajka - 6.10.2019

Kolejne kadry z niedzielnej serii wspominajek dawnej rubryki „Nasze parafie”.

Dziś zdjęcia kościoła z Czerwińska. A poniżej fragment tekstu, który wraz ze zdjęciem ukazał się w 2000 roku.

Wśród mazowieckich równin, na wysokim prawym brzegu Wisły leży malowniczo położony Czerwińsk. Początek życia parafialnego datowany jest na 1124 r.

Najstarszy zachowany dokument, w którym klasztor czerwiński jest wzmiankowany to bulla protekcyjna Hadriana IV z 1155 r. Przyjmuje się, że jego fundatorem był w latach 1129-56 bp. Aleksander Malone. Jedna z legend głosi, że świątynię ufundował na znak pokuty Piotr Włost Dunin. W XIII wieku do klasztoru przybyli Kanonicy Regularni Laterańscy, którzy zorganizowali szpital i dom opiekuńczy.

W czasie wyprawy pod Grunwald - 1410 r. Władysław Jagiełło, przeprawiając się przez Wisłę, gościł w klasztorze, po zwycięstwie na Krzyżakami złożył wotum - hełm bitewny. W latach 1422 - 1430 Jagiełło i Witold sejmowali w Czerwińsku, z tego okresu pochodzą "przywileje czerwińskie". Wielu władców składało dary Matce Bożej, Kazimierz Jagielończyk ofiarował harmę św. Barbary, Władysław IV srebrne wotum w podzięce za odzyskane zdrowie, Jan Kazimierz zdobyte pod Beresteczkiem chorągwie.

Po siedmiowiekowej pracy kanoników za sprawą caratu nastąpiła kasata zakonu 18 kwietnia 1819 r. Klasztor został splądrowany i okradziony. W 1902 r. placówkę objęły siostry norbertanki. Ponieważ był zakaz przyjmowania nowicjatek, zakon się zestarzał i wymarł. Po powstaniu styczniowym Czerwińsk stracił prawa miejskie i dostał zakaz budowania domów murowanych. W 1923 r. klasztor dzięki staraniom ks. E. Gruberskiego przekazano Zgromadzeniu Salezjańskiemu.

W częściowo odbudowanym klasztorze salezjanie otworzyli nowicjat. 27 maja 1930 r. klasztor zwiedził prezydent Ignacy Mościcki. W 1933 roku od zwarcia elektrycznego spłonęły wszystkie dachy klasztorne, kościół zdołano uratować.

W czasie II wojny Niemcy zajęli klasztor zakładając w nim szkołę żandarmerii. Salezjanów i nowicjuszy wywieźli do Generalnej Guberni.

Po wojnie nowicjat wrócił do Czerwińska, otworzono także sierociniec. W latach sześćdziesiątych salezjanie odbudowali klasztor.

W tutejszym klasztorze szczególną czcią otoczony jest Cudowny Obraz Matki Bożej Czerwińskiej, będący repliką rzymskiego obrazu z Bazyliki Santa Maria Maggiore. Uroczystej koronacji obrazu dokonał 6 września 1970 r. kardynał Stefan Wyszyński. W uroczystości pierwszej rocznicy koronacji udział brał kardynał Karol Wojtyła. Odwiedzany licznie przez pielgrzymów kościół zyskał miano Bazyliki Mniejszej.

Od strony Wisły do klasztoru prowadzą wysokie kamienne schody. Po prawej ciągnie się najstarsza część klasztoru, tak zwane skrzydło Jagiełły. Obecna bryła romańskiego kościoła niewiele odbiega od stanu pierwotnego, wzniesiony jest z regularnych ciosów polnego granitu. W ciągu wieków największym przebudowom uległ klasztor.

W klasztorze znajduje się powstałe w latach 70. muzeum misyjne oraz muzeum parafialne. Dzięki licznym pamiątkom narodowym, religijnym oraz cennym dziełom sztuki klasztor czerwiński stanowi pewnego rodzaju muzeum co potwierdza Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, dlatego też obiekt ten należy do wysokiej rangi zabytków romańskich w naszym kraju.

foto: archiwum