Powstańcy Styczniowi patronem szkoły w Smardzewie

Szkoła Podstawowa w Smardzewie (gm. Sochocin) już oficjalnie nosi imię Powstańców Styczniowych 1863 r. Uroczystości związane z nadaniem imienia odbyły się w czwartek, 23 czerwca.

Wniosek o nadanie szkole w Smardzewie imienia Powstańców Styczniowych 1863 r. do władz gminy w połowie lutego złożyły: dyrekcja szkoły, rada rodziców i samorząd uczniowski. 30 marca 2022 radni miasta i gminy Sochocin podjęli w tej sprawie stosowną uchwałę. A uroczystości nadania imienia odbyły się w czwartek, 23 czerwca.

Rozpoczęła je msza polowa na szkolnym boisku, której przewodniczył dziekan dekanatu płońskiego ks. Zbigniew Sajewski. Homilię wygłosił redaktor płockiej edycji Gościa Niedzielnego ks. Włodzimierz Piętka, a sztandar poświęcił proboszcz parafii Smardzewo ks. Henryk Dymek. Część oficjalną rozpoczęło odczytanie stosownej uchwały rady miasta i gminy Sochocin przez burmistrza Jerzego Ryzińskiego, który akt nadania przekazał dyrektorowi szkoły Beacie Sacherskiej.

Uroczyste nadanie sztandaru rozpoczęło przekazanie go przez przedstawicieli rady rodziców (w składzie: Paulina Szacherska, Wioletta Jędrzejewska i Marcin Wroński) na ręce dyrektor Beaty Sacherskiej, która dokonała uroczystego przekazania uczniowskiemu pocztowi sztandarowemu (w składzie: Zuzanna Sosińska, Maja Szewczak i Dawid Gralewicz), a przedstawiciele klas złożyli ślubowanie.

Kolejnym punktem uroczystości było odsłonięcie - znajdującej się w holu budynku szkoły - pamiątkowej tablicy poświęconej patronowi oraz złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przez delegację uczniów przy Krzyżu Powstańczym znajdującym się w bliskim sąsiedztwie szkoły w Smardzewie (na wzgórzu w lesie nad rzeką Raciążnicą).

Tablicę odsłoniła delegacja oficjeli i nauczycieli, a poświęcił ją pochodzący ze Smardzewa ks. Józef Kacperski.

Po części oficjalnej odbyła się część artystyczna, podczas której absolwenci i uczniowie przedstawili podniosły program muzyczno-słowny o charakterze patriotycznym.

Wzruszająco było też podczas wspomnień o powojennych latach funkcjonowania szkoły w Smardzewie, przedstawionych przez jej absolwentkę, a dziś emerytowaną nauczycielkę I LO im. Henryka Sienkiewicza w Płońsku - Teresę Piekarz.

Uroczystość zakończyły wystąpienia gości, poczęstunek i piknik.

Tu 16-minutowa filmowa pigułka z tego historycznego dla szkoły dnia - https://fb.watch/dQBTn-AOlk/.

Dlaczego taki patron?

- Szkoła Podstawowa w Smardzewie jest placówką, która działa od prawie stu lat. Społeczność szkolna uznała, że nadszedł  najwyższy czas, aby nadać imię szkole - mówiła dyrektor Beata Sacherska. - Kluczowym zadaniem stało się wyszukanie i przedstawienie kandydatów do tej zaszczytnej funkcji. Ustalono, że patronem szkoły powinna zostać osoba lub grupa ludzi, którzy mogliby stać się autorytetem dla nas wszystkich, a także źródłem wzorców. 28 stycznia 2022 roku, jednogłośnie, na patrona szkoły wybrano Powstańców Styczniowych 1863 roku. Przez nadanie imienia szkoła zyska własną tożsamość, wyróżniającą ją spośród innych szkół, będzie budować własny system wychowania w oparciu o autorytet patronów i wartości, które reprezentowali swoim życiem i działalnością. Dzięki przykładowi patronów będziemy propagować treści patriotyczne w wychowaniu młodego pokolenia.

Historia w pigułce

Szkoła Podstawowa w Smardzewie powstała w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Jak podają źródła, w roku szkolnym 1925/1926 do szkoły uczęszczało 72 uczniów. Mieściła się ona w starej, liczącej 200 lat karczmie żydowskiej i zajmowała dwie izby. Okres przed II wojną światową jest słabo udokumentowany.

Po wybuchu II wojny światowej wszystkie  szkoły w Polsce  zamknięto, a w budynku szkoły w Smardzewie powstał hitlerowski obóz pracy. 17 maja 1940 roku do obozu przywieziono pierwszą grupę więźniów z Płońska. Przez cały czas działania obozu przewinęło się przez niego ponad 2000 osób. Więźniowie pracowali w miejscowym majątku ziemskim. Wielu z nich zmarło lub zostało zamordowanych.

W lutym 1945 roku wznowiono  nauczanie w szkole. Kierownikiem szkoły została wówczas Michalina Morawska, która starała się ustabilizować życie szkoły i w miarę możliwości zorganizować dobre warunki do nauki. Szkoła była wówczas 5-klasowa.

1 września 1945 kierownikiem szkoły został Tadeusz Kędzierski, który zadecydował o remoncie budynku. Remont szkoły trwał od lipca do listopada 1946 roku. Budynek po remoncie liczył trzy sale lekcyjne i mieszkanie dla kierownika szkoły. Po wojnie w szkole uczyło troje nauczycieli, zaś wieczorami odbywały się kursy dla analfabetów.

W latach 1946-1948 reaktywowano VI i VII klasę, do szkoły uczęszczało wówczas 147 uczniów.

Z powodu braku wystarczającej liczby sal lekcyjnych zajęcia odbywały się nie tylko w budynku szkolnym, ale także w zabudowaniach dworskich, w remizie strażackiej oraz u państwa Zajączkowskich.

W 1966 powstała klasa VIII, w szkole pracowało wówczas 6 nauczycieli. Również w 1966 roku odsłonięto pomnik upamiętniający pomordowanych podczas II wojny światowej w przymusowym obozie pracy w Smardzewie.

Po Tadeuszu Kędzierskim, który przeszedł na emeryturę , szkołą zarządzała Elżbieta Gwiazda, zaś w 1977 roku dyrektorem została Leontyna Matczak. Ze względu na złe warunki lokalowe zmniejszono stopień organizacyjny szkoły do klas I-IV. Szkoła Podstawowa w Smardzewie stała się ponownie szkołą 8-klasową w roku szkolnym 1981/82.

Brak sal lekcyjnych i nauka na dwie zmiany zainspirowały do podjęcia decyzji o budowie szkoły. W listopadzie 1988 r. odbyło się uroczyste otwarcie nowego gmachu. Wiele prac przy nowym budynku, w czynie społecznym, wykonali rodzice.

Od 1989 roku funkcję dyrektora szkoły pełnił Stefan Nowicki, a po jego śmierci w 1993 roku stanowisko objął Andrzej Kozera. W 1999 roku została przeprowadzona reforma oświaty wprowadzająca 6-letnie szkoły podstawowe i 3-letnie gimnazja. W związku z tym w latach 1999-2017 szkoła w Smardzewie była 6-letnia.

Od 2018 r. dyrektorem szkoły jest Beata Sacherska, a 23 czerwca 2022 r. - wraz z nadaniem szkole imienia Powstańców Styczniowych 1863 roku - rozpoczął się nowy rozdział w jej historii.

tekst i foto: Artur Kołodziejczyk