Tu już mówią wieki, czyli uroczystości 100-lecia SP w Starym Gralewie

Szkoła Podstawowa im. św. Stanisława Kostki w Starym Gralewie (gm. Raciąż) obchodzi w tym roku jubileusz stulecia. Urodzinowe uroczystości odbyły się w sobotę, 15 października.

Sobotnie świętowanie zgromadziło, oprócz szkolnej społeczności, wielu gości - w tym władze gminy Raciąż z wójtem Zbigniewem Sadowskim na czele, przedstawicieli różnych instytucji, okolicznych szkół, absolwentów, emerytowanych nauczycieli, radnych gminy Raciąż i powiatu oraz mieszkańców.

Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w gralewskim kościele, po której zakończeniu nastąpił przemarsz na teren szkoły, gdzie odsłonięto pamiątkową tablicę. Został też posadzony upamiętniający jubileusz dąb.

Kolejna część uroczystości odbyła się w sali gimnastycznej.

- Jubileusz szkoły jest okazją do wspomnień, które choć minione, zawsze pozostaną w pamięci - mówiła dyrektor Szkoły Podstawowej w Starym Gralewie, Ewelina Górna. - Trudno bowiem być obojętnym wobec miejsca, w którym pozostawiło się cząstkę siebie i część swojego życia. Każdy zakątek szkolnych korytarzy i sal lekcyjnych do nas przemawia, łączy bowiem przeszłość z teraźniejszością. Ten dzień to czas przywoływania w pamięci koleżanek, kolegów i nauczycieli. To także czas wzruszeń i refleksji nad mijającym czasem. To święto tych wszystkich, którzy tworzyli szkołę i wpływali na jej atmosferę. To także święto uczniów zarówno tych obecnych, jak i absolwentów, którzy niejednokrotnie napawają nas dumą i dzisiaj są prezentem, jaki otrzymuje nasza jubilatka. To w końcu okazja do pokazania tym, którzy uczą się w niej teraz, że szkoła do bardzo ważny czas w życiu każdego człowieka. Dzisiejsza uroczystość przypomina, że w naszej szkole najważniejszy zawsze był i będzie uczeń, duszą szkoły jest nauczyciel, a dumą - jej absolwenci. Ze szczególnym wzruszeniem myślimy dzisiaj o pedagogach, absolwentach i pracownikach szkoły, którzy odeszli. Pomimo, że nie ma ich wśród nas, pozostawili po sobie niezatarty ślad swojego istnienia. Czuję się zaszczycona, że to właśnie mi przypadł obowiązek organizacji tego święta i nie ukrywam, że jest to dla mnie ogromne wyróżnienie i wyjątkowe przeżycie.

Jubileusz był okazją do wielu wystąpień, życzeń i podziękowań. Z okazji setnych urodzin zaproszeni goście otrzymali okolicznościowe, upamiętniające 100-lecie, tarcze szkolne.

Sobotnie święto uświetnił okolicznościowy, opowiadający o historii szkoły, program artystyczny w wykonaniu uczniów gralewskiej podstawówki.

Historia w pigułce

Szkoła w Gralewie rozpoczęła działalność w 1922 roku - początkowo jednoklasowa mieściła się w domu parafialnym, tzw. „organistówce”. Dwa lata później liczyła już pięć klas i część uczniów uczyła się nadal w organistówce, a część w prywatnym domu u pana Grudy.

W 1927 roku szkoła została  przeniesiona do domu jej ówczesnego kierownika Stanisława Pydyna, a dwa lata później - podczas drugiej parcelacji majątku w Gralewie, gmina nabyła 2 ha ziemi z myślą budowy szkoły. W budowę włączyli się rodzice uczniów i budynek szkoły powstał z przebudowanego drewnianego dworku szlacheckiego. Od 1933 roku szkoła liczyła już 6 klas.

Kilka lat przed wybuchem drugiej wojny światowej w szkole powstała drużyna harcerska im. Bolesława Chrobrego - założył ją nauczyciel Bronisław Kuciak.

Gdy w 1939 roku w szkole zostało wykończone piętro, szkoła liczyła około 200 uczniów. Jej działalność przerwał wybuch drugiej wojny światowej.

Wiosną 1940 roku w budynku zlikwidowanej przez okupanta szkoły, Niemcy zorganizowali obóz pracy. Oficjalna nazwa obozu brzmiała: „Arbeitserziehungslager Gralewo". Więziono tu Polaków i Żydów, a budynek, w którym byli przetrzymywani ogrodzono parkanem z trzyrzędowego drutu kolczastego. Obóz zlikwidowano zimą 1943 roku, a ostatnich, pozostałych przy życiu więźniów rozesłano do innych obozów. Według szacunków przez obóz przeszło około 5 tysięcy więźniów, a dokładna liczba ofiar nie jest znana.

W kwietniu 1945 roku odbyła się ekshumacja zwłok więźniów obozu, które złożono we wspólnej mogile na miejscowym cmentarzu. Obóz upamiętnia, odsłonięty na szkolnym boisku 16 sierpnia 1947 roku, pomnik z figurą Matki Bożej.

W lutym 1945 roku przystąpiono do organizowania szkoły. Budynek był w opłakanym stanie: puste klasy, brak okien i drzwi, a na ścianach widoczne ślady krwi męczonych tam więźniów.

Naukę w powojennej szkole rozpoczęło około 300 uczniów. Warunki w szkole były prymitywne, przy pomocy rodziców zbito prowizoryczne ławki, zniesiono różne meble. Praca była bardzo trudna, brakowało podręczników, zeszytów i pomocy naukowych.

W roku szkolnym 1947/48 do grona nauczycieli szkoły w Gralewie dołączył Antoni Giszczak, który wznowił działalność drużyny harcerskiej, a po pięciu latach pracy objął stanowisko kierownika szkoły, którym był do 1978 roku. 

Pod koniec lat siedemdziesiątych opiekę nad drużyną harcerską przejęła  Elżbieta Grodkiewicz. W wyremontowanym budynku zajęcia odbywały się przez wiele lat, aż do 1986 roku. Zmieniała się kadra kierownicza i nauczyciele, powstał punkt filialny szkoły w Kraśniewie. Stan techniczny szkoły z roku na rok ulegał jednak pogorszeniu. W związku z tym podjęto decyzję o budowie nowego budynku szkoły. Budowa trwała 3 lata i 22 października 1986 roku nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szkoły. Przez kolejne lata zagospodarowywano teren wokół budynku - powstało boisko oraz plac zabaw. Dyrektorem była wówczas Anna Pirowicz, która pełniła tę funkcję przez 15 lat. W 1992 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły i funkcję tę objęła Elżbieta Grodkiewicz.

30 lat temu - w październiku 1992 roku powstał społeczny komitet, którego celem była budowa sali gimnastycznej. Do budowy sali przystąpiono wiosną 1993 roku, a uroczyste przekazanie szkole nowego budynku nastąpiło we wrześniu 1994 roku. Lata 90. przyniosły kolejne zmiany-  zlikwidowana została szkoła filialna w Kraśniewie, w której wieloletnimi nauczycielami byli państwo Krystyna i Stanisław Rajkowscy, powstały gimnazja. 1 września 1999 r. rozpoczął się pierwszy rok szkolny w gimnazjum, jako pierwsza stanowisko dyrektora gimnazjum objęła Anna Wierzbicka, która pełniła tę funkcję do 2007 r.

W 2001 roku podstawówce i gimnazjum zostało nadane imię św. Stanisława Kostki. Obu szkołom przekazano odnowiony sztandar  z 1930 roku, który wcześniej znajdował się w szkolnej Izbie Pamięci Narodowej.

W roku szkolnym 2006/2007 nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora Szkoły Podstawowej - Elżbieta Grodkiewicz odeszła na emeryturę, a nowym dyrektorem została Danuta Wróblewska, która pełniła tę funkcję do 2012 roku.

W 2012 roku utworzono Zespół Szkół w Starym Gralewie, w którego skład weszły szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Dyrektorem zespołu został Krzysztof Borkowski, który od 2007 r. pełnił funkcję dyrektora gimnazjum. Kolejna zmiana nastąpiła  w 2017 r. i zespół stał się ośmioletnią szkołą podstawową. Jej dyrektorem pozostał  Krzysztof Borkowski.

Od 1 września 2022 roku dyrektorem gralewskiej podstawówki jest Ewelina Górna.

W klasach I-VIII uczy się obecnie 215 uczniów. W dwóch oddziałach przedszkolnych obowiązek przedszkolny realizuje 37 dzieci, a w punkcie przedszkolnym 25. W szkole zatrudnionych jest 29 nauczycieli. (ko); foto: Maciej Mączyński

Tu blisko 13-minutowa filmowa pigułka z uroczystych obchodów - https://fb.watch/gcV4d6NBEk/.